Wat doet een accountant? Heb ik een accountant nodig? Wat is een accountant? Wat kost een accountant? Wat is het verschil tussen een samenstellingsverklaring en een controleverklaring? Ben ik controleplichtig? Zo maar een aantal veelgehoorde vragen van ondernemers. Op deze pagina wordt geprobeerd een antwoord te geven op bovenstaande vragen.
Wat doet een accountant? Heb ik een accountant nodig?
Grofweg zijn er twee soorten accountants: accountant-administratieconsulenten (AA) en registeraccountants (RA). De AA-accountants houden zich voornamelijk bezig met het samenstellen van de jaarrekening, terwijl RA-accountants zich bezighouden met de controle van een jaarrekening.
Accountant voor kleine ondernemingen en zelfstandigen
Accountants die de jaarrekening samenstellen zijn actief in het MKB-segment. Op basis van de saldibalans van een ondernemer en diverse bescheiden, zoals bijvoorbeeld bankafschriften, voorraadopgaves en debiteurenlijsten wordt een jaarrekening opgesteld. Het opmaken van een jaarrekening voor een besloten vennootschap (BV) is namelijk verplicht en veelal heeft de ondernemer niet de kennis om een dergelijk financieel overzicht zelf op te stellen. Een accountant (AA of RA) zal zich moeten houden aan bepaalde voorschriften (voor samenstelopdrachten onder andere de NV COS 4410). Deze standaard schrijft voor dat de accountant een samenstellingsverklaring moet afgeven bij een samenstelopdracht.
Voor ZZP’ers geldt er geen verplichting tot het publiceren van een jaarrekening bij de kamer van koophandel. Zij kunnen volstaan met het opstelllen van een balans en winst-en-verliesrekening ten behoeve van de aangifte inkomstenbelasting (IB-aangifte). Het is vaak voordeliger om hiervoor een administratiekantoor in te schakelen. Echter heeft een accountantskantoor intern vaak meer fiscale en juridische kennis. Vaak wordt dan ook gesteld dat een goede accountant zichzelf terugverdient, doordat hij goede adviezen kan geven om bijvoorbeeld belasting te besparen.
Accountant voor middelgrote en grote ondernemingen
Een registeraccountant houdt zich bezig met de controle van een jaarrekening. Het doel van een dergelijke opdracht is dat hij de aandeelhouders zekerheid geeft over de door het bestuur opgestelde jaarrekening. De aandeelhouders willen namelijk zeker weten dat de jaarrekening klopt. De accountant is een onafhankelijke partij die deze zekerheid kan geven. De registeraccountant dient werkzaamheden te verrichten om vast te stellen dat de omzet bijvoorbeeld volledig in de jaarrekening is opgenomen en dat alle kosten juist zijn verwerkt. Hiertoe dient hij ook de processen te beoordelen die invloed hebben op de jaarrekening (bijvoorbeeld het inkoop- en verkoopproces). Werkzaamheden die de accountant hiervoor verricht zijn onder meer het afnemen van interviews en het uitvoeren van een lijncontrole om de opzet en het bestaan van de interne beheersing vast te stellen en het uitvoeren van proceduretests om de werking van bepaalde interne beheersingsmaatregelen te toetsen. Alleen middelgrote en grote ondernemingen zijn verplicht om hun jaarrekening te laten voorzien van een controleverklaring. Hieronder staan de groottecriteria opgenomen:
| Kleine rechtspersoon | Middelgrote rechtspersoon | Grote rechtspersoon | |
|---|---|---|---|
| Waarde van de activa | <= € 6.000.000 | <= € 17.500.000 | > € 17.500.000 |
| Netto-omzet | <= € 12.000.000 | <= € 35.000.000 | > € 35.000.000 |
| Aantal werknemers (FTE) | < 50 | < 250 | >=250 |
Wat kost een accountant?
Een accountant is niet goedkoop, maar een goede accountant is zijn geld waard. Hij kan een ondernemer vaak van goede adviezen voorzien, waardoor wordt voorkomen dat je bijvoorbeeld te veel tijd kwijt bent aan het voeren van de boekhouding of dat je onnodig veel belasting betaald.
Door een accountantskantoor wordt vaak gewerkt in teams voor de uitvoering van samenstel- en controleopdrachten. Een assistent-accountant bereid de jaarrekening voor, waarna een AA- of RA-accountant de jaarrekening reviewt en voorziet van een samenstel- of controleverklaring. De tarieven voor een assistent-accountant varieren vaak tussen de 50 en 100 euro per uur afhankelijk van de ervaring en bekwaamheid van de assistent-accountant. Een AA-accountant kost tussen de 100 en 200 euro per uur, terwijl een RA vaak een uurtarief heeft van tussen de 150 en 300 euro, waarbij moet worden opgemerkt dat een BIG4-kantoor veelal hogere prijzen hanteert (Deloitte, EY, KPMG en PwC).
Hoe kan ik besparen op accountantskosten?
De accountantskosten kunnen een behoorlijk deel uitmaken van de overige bedrijfskosten. Het is echter eenvoudig om te besparen op de accountantskosten door alle niet-routinematige boekingen alvast te verwerken in de financiële administratie. Hierbij valt te denken aan het boeken van de afschrijvingen, het vormen van een voorziening voor dubieuze debiteuren, het boeken van de VPB-last etc. Daarnaast is het verstandig om een dossier aan te leveren, waarin alle door de accountant opgevraagde stukken zijn inbegrepen. Hierdoor kan de accountant efficient te werk, waardoor hij minder uren hoeft te besteden aan de samenstel- of controleopdracht.