In dit hoofdstuk wordt de boekhoudkundige verwerking van voorraden besproken. Er bestaan vier categorieën voorraden, namelijk: grond- en hulpstoffen, onderhanden werk, gereed product / handelsgoederen en vooruitbetalingen op voorraden. Wij gaan ons in dit hoofdstuk alleen bezighouden met de verwerking van handelsgoederen.

Er zijn drie methoden die in de praktijk veel worden toegepast voor de boekhoudkundige verwerking van de voorraad handelsgoederen:

  • 1) Éénmaal per jaar boeken van de voorraadmutatie
  • 2) Voorraadmutatie boeken bij inkopen en verkopen (fifo-stelsel)
  • 3) Voorraadmutatie tegen vaste verrekenprijs boeken bij inkopen en verkopen

De eerste methode is de meest eenvoudige echter geeft deze boekhoudkundige verwerking ook het minste inzicht. Het resultaat van een handelsonderneming wordt namelijk sterk beïnvloed door de hoeveelheid voorraad die aanwezig is. Echter wordt de voorraad slechts op één moment van het jaar bijgewerkt, waardoor er tussentijds geen inzicht bestaat in het gerealiseerde bedrijfsresultaat.

Eenmaal per jaar boeken van de voorraadmutatie

Veel kleine ondernemingen kiezen er voor om de voorraad slechts eens per jaar aan te passen. Vaak zal dit het moment zijn waarop de jaarrekening moet worden opgemaakt: op 31 december van het betreffende jaar. Het voordeel van deze methode is de eenvoud van de administratieve verwerking. Inkopen worden verantwoord onder de inkoopwaarde van de omzet en eens per jaar wordt de mutatie van de voorraad ook debet of credit geboekt op de inkoopwaarde van de omzet. Hierna volgt een sterk vereenvoudigd voorbeeld:

Tankstation ABC B.V. verkoopt benzine. Op 1 januari 2014 hebben zij een voorraad benzine van 10.000 liter welke is ingekocht voor € 1,50 per liter. De inkoopprijs van benzine bedraagt per 31 december 2012 € 1,60 per liter. Over 2014 vinden de volgende inkopen en verkopen plaats:

Januari: inkoop van 5.000 liter benzine voor € 1,70 per liter (excl. BTW)
April: verkoop van 8.000 liter voor € 1,80 per liter (excl. BTW)
September: inkoop van 5.000 liter benzine voor € 1,60 per liter (excl. BTW)
December: verkoop van 7.000 liter benzine voor € 1,70 per liter (excl. BTW)

De data waarop de inkopen en verkopen plaats hebben gevonden is gelijk aan de data waarop de inkoopfactuur is ontvangen c.q. de verkoopfactuur is verstuurd. Alle inkopen en verkopen geschieden op rekening. De omzetbelasting bedraagt 21%. De journaalposten van de inkopen, verkopen en voorraadmutatie is als volgt:

Januari: inkoop van 5.000 liter benzine voor € 1,70 per liter (excl. BTW)

Grootboek Omschrijving Debet Credit
7000 Inkoopwaarde van de omzet 8.500
1520 Te vorderen BTW 1.785
1600 Crediteuren 10.285

April: verkoop van 8.000 liter voor € 1,80 per liter (excl. BTW)

Grootboek Omschrijving Debet Credit
8000 Omzet 14.400
1500 Af te dragen BTW 3.024
1300 Debiteuren 17.424

September: inkoop van 5.000 liter benzine voor € 1,60 per liter (excl. BTW)

Grootboek Omschrijving Debet Credit
7000 Inkoopwaarde van de omzet 8.000
1520 Te vorderen BTW 21% 1.680
1600 Crediteuren 9.680

December: verkoop van 7.000 liter benzine voor € 1,70 per liter (excl. BTW)

Grootboek Omschrijving Debet Credit
8000 Omzet 11.900
1500 Af te dragen BTW 21% 2.499
1300 Debiteuren 14.399


Voorraadmutatie per 31 december
De voorraad bedraagt per 31 december: 10.000 (beginvoorraad) + 5.000 (inkopen januari) – 8.000 (verkopen april) + 5.000 (inkopen september) – 7.000 (verkopen december) = 5.000 liter tegen een inkoopprijs van € 1,60. De waarde van de voorraad bedraagt derhalve per 31 december 2014: 5.000 liter * € 1,60 = € 8.000, terwijl de voorraad per 1 januari 2014: 10.000 liter * € 1,50 = € 15.000. De voorraad is gedurende het jaar afgenomen met: € 15.000 – € 8.000 = € 7.000. Hiervan wordt het volgende gejournaliseerd:

Grootboek Omschrijving Debet Credit
3000 Voorraad benzine 7.000
7090 Voorraadmutatie (presenteren onder inkoopwaarde) 7.000

De voorraad benzine op grootboekrekening # 3000 wordt slechts één keer per jaar aangepast. Dit betekent dat het moeilijk is om op een bepaald moment het bedrijfsresultaat te bepalen. Grootboekrekening #3000 representeert altijd de technische voorraad oftewel de werkelijk in het bedrijf aanwezige voorraad. Niet te verwarren met de economische voorraad. De economische voorraad betreft de voorraad waarover een bedrijf prijsrisico loopt. Het bestaat uit de technische voorraad vermeerderd met de nog te ontvangen inkopen verminderd met de nog uit te voeren, reeds afgesloten verkopen.

Het per inkoop- en verkooptransactie muteren van de voorraad geeft het beste inzicht. Hiervoor kunt een boekhoudprogramma hanteren die dit automatisch voor u doet. Lees het volgende artikel voor meer informatie over het periodiek muteren van de voorraad.

Reacties

Leave A Comment

Roel

Fijn artikel, maar...

Toch meer hulp nodig?

Gerelateerde pagina's